روش نقدی ویتگنشتاین متأخر
نویسندگان
چکیده مقاله:
ویتگنشتاین در دورۀ متأخر فلسفۀ خود همچون دورۀ متقدم بر نقدی بودن روش و فعالیتِ فلسفی تأکید میکند، اگر چه آن را در دورۀ متأخر بسط میدهد. او در فقراتی از کتابِ پژوهشهای فلسفی از این روش با عنوانِ درمانگرایانه بودن نیز یاد میکند که در فرآیندِ آن فیلسوف به آن چه موجباتِ مغالطی اندیشیدن و خلطِ مقولاتی را فراهم کرده است، پی میبرد. تأسیس چنین روشی به واسطۀ نگاهی نوین به زبان فراهم می شود که زبان را جدای فعالیتهای زبانی نمیداند. به عبارت دیگر مفاهیم رابطۀ درونی با فعالیتهای زبانی و نحوۀ زیست ما دارند و نمیتوان معنای مفاهیم را منفک از سیاقِ سخن فراچنگ آورد. سخن از کاربرد در زبان، نزدِ ویتگنشتاین در واقع میخواهد توجه ما را به این درهمتنیدگی زبان و نحوۀ زیست ما جلب کند. از نظرِ ویتگنشتاین مسائل فلسفه از عدم توجه به این بصیرت نسبت به زبان حاصل شده است زیرا که فیلسوفان، زبان را منتزع و جدای از هر فعالیتی در نظر میگیرند. با در نظر گرفتن چرخشِ نگاهِ ویتگنشتاین به زبان، مسائلِ فلسفی ناشی از نادیده گرفتن و خلطِ کاربردهای زبان خواهد بود که با نشان دادن آنها مسائل منحل خواهند شد.
منابع مشابه
ناسازگاری درونی دیدگاه ویتگنشتاین متأخر
هرچند همهی تلاش «ویتگنشتاین» (Wittgenstein) به منظور سازگاری درونی دیدگاه متأخّر خود بوده است، لیکن با بررسی دقیق، مواردی از ناسازگاری درونی در آن مشاهده میشود. یکی از موارد ناسازگاری درونی و بیرونی مطابق با تفسیر «کول»(Cavell) و «کریپکی» قرائت شکّاکانه از دیدگاه ویتگنشتاین متأخّر است. ویتگنشتاین شکگرایی را به طور آشکار بیمعنا میداند. به نظر او اصولاً نباید شکّاک حتّی برای بیان شکگرایی خود از ط...
متن کاملمفهوم فلسفه نزد ویتگنشتاین متأخر و لیپمن
ویتگنشتاین متأخر مسائل فلسفه را ناشی از عدم درک منطق زبان میداند و معتقد است فلسفه به مثابهی یک راه درمان باید با روشن ساختن گرامر مفاهیم مشکلزا، مسائل فلسفی را منحل کند. تاکید ویتگنشتاین بر مباحثی مانند گروه یا جامعة پژوهشگران، پژوهش دستور زبانی، مفهومسازی، تحلیل مفاهیم، فرم زندگی، دیالوگ و غیره به خوبی در برنامهی فلسفه برای کودکان تجسم یافته و مفید واقع شده است. متیو لیپمن که در طرح برنا...
متن کاملتحلیل شناخت از نظر ویتگنشتاین متأخر
ویتگنشتاین در آخرین اثر خود با عنوان در باب یقین به تحلیل شناخت میپردازد. او با این ادعای مور مخالفت میکند که «من میدانم این یک دست است». به اعتقاد ویتگنشتاین، کاربرد واژۀ شناخت، شرایطی دارد و اگر قضیهای فاقد این شرایط باشد، نمیتوان دربارۀ آن ادعای شناخت کرد. قضایای مور نیز شرایط شناخت را ندارند. بنابراین، نمیتوان واژۀ شناخت را برای آنها به کار برد و کاربردش در این موارد نادرست ...
متن کاملتأملی در نظریه بازیهای زبانی ویتگنشتاین متأخر
ویتگنشتاین دربارهی ماهیت معنا و سرشت زبان دو نظریه دارد: دیدگاه نخست، معنا را با مسمای الفاظ و کارکرد زبان را با تسمیه یکی میداند و دیدگاه دوم، معنای الفاظ را با کاربرد آنها پیوند میزند. زبان فعالیتی اجتماعی و شبیه شرکت در بازی است که برای فهم معانی و قواعد آن، باید در آن بازی زبانی زیست. بازیهای زبانی هیچ اشتراکی با یکدیگر ندارند و قواعد آنها نیز مختص به خود آنهاست. دیدگاه ویتگن...
متن کاملشک و یقین در ویتگنشتاین متأخر
در معرفتشناسی کلاسیک، شکاکیت در مقابل معرفت قرار داشته و روشهای مختلفی برای پاسخ به شکاکان ارایه میشود. ویتگنشتاین متأخر با تمایز نهادن میان معرفت و یقین رویکرد جدیدی را در نقد شکاکیت مطرح کرده است. او یقین را امری مقدم بر معرفت میداند که ریشه در عمل و نه معرفت دارد. به باور وی صورت ابتدایی بازی زبانی، یقین است که در عین معقولیّت بینیاز از هرگونه توجیه و دلیل است. به زعم وی برخی از گزارهها...
متن کاملفلسفه زبان ویتگنشتاین، متقدم و متأخر
معروف است که ویتگنشتاین در طول حیات خود طى دو دوره، دو فلسفه را به وجود آورد که هرکدام تازگى ها و نوآورى هاى خاص خود را دارد; وجه جامع آن دو این است که به مسأله زبان از دید فلسفى مى پردازد. آنچه در این نوشتار تقدیم مى گردد گزارشى نسبتاً جامع از این دو فلسفه است. نویسنده کوشیده است به توصیه خودِ ویتگنشتاین، خطوط اصلى فکر او و مسائل اساسى را که براى او مطرح بوده دنبال کند. در فلسفه متقدم مسأله اصلى...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 15 شماره 57
صفحات 195- 222
تاریخ انتشار 2019-05-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023